Stoornissen in het autistisch spectrum
Een stoornis in het autistisch spectrum (ASS) is een stoornis waarbij de informatie en prikkelverwerking in de hersenen in verstoord. Er is een onderscheid gemaakt tussen de volgende stoornissen:
- Klassieke autisme
- Aan autisme verwante stoornis
- Stoornis van Asperger
- PDD-NOS
- Stoornis van Rett
- Desintegratiestoornis van de kinderleeftijd
- McDD
Klassiek autisme
Andere benamingen voor klassiek autisme zijn ‘autistische stoornis’, ‘Kanner syndroom’ of ‘kernautisme’. Autisme wordt momenteel gezien als de meest ernstige vorm van ASS. De binnenkomende informatie bij iemand met autisme wordt niet of anders geordend of gestructureerd dan mensen zonder autisme. Het gevolg hiervan is dat de wereld voor iemand met autisme bestaat uit losse fragmenten. Verbanden worden niet gelegd, oorzaak en gevolg kunnen moeilijk na elkaar gezien worden waardoor de wereld als een onbegrijpelijke chaos op hen overkomt.
De belangrijkste kenmerken van autisme zijn:
- Problemen met sociaal contact en/of sociale interactie
- Problemen in de communicatie
- Problemen met het voorstellingsvermogen/fantasie
- Een star patroon van herhaalde en typische activiteiten
- Beperkt gebied van belangstelling en activiteiten
Bovenstaande kenmerken gaan gepaard met problemen op vele andere gebieden, zoals algemene ontwikkeling, ontwikkeling van taal en motorische ontwikkeling.
Aan autisme verwante stoornis
Een aan autisme verwante stoornis lijkt in veel opzicht op de klassieke vorm van autisme, echter zijn de kenmerken van autisme minder sterk aanwezig en doen de problemen zich niet op alle ontwikkelingsgebieden voor.
Stoornis van Asperger
De stoornis van Asperger heeft veel overeenkomsten met het klassieke autisme. Zo zijn de sociale en communicatieve problemen even ernstig als het geval is bij autisme, hetzelfde geld voor de beperkte belangstelling en activiteiten en het starre patroon van herhaalde en typische activiteiten. De intelligentie is gemiddeld tot bovengemiddeld en de taalontwikkeling is normaal tot goed, in tegenstelling tot autisme.
PDD-NOS
PDD-NOS is vertaald uit het Engels een afkorting voor Pervasieve ontwikkelingsstoornis niet anders omschreven. Bij deze stoornis is er sprake van een ernstig tekort in sociale interactie en communicatie. Ook zijn en beperkingen in communicatieve vaardigheden en een star patroon van herhaalde en typische activiteiten. Daarnaast is er sprake van een beperkte belangstelling. Tot dusver komt deze stoornis overeen met die van autisme. De kenmerken zijn echter niet ernstig genoeg om onder het klassieke autisme te vallen. Je zou kunnen zeggen dat het een lichtere variant is van autisme. Anders dan bij de ‘aan autisme verwante stoornis’ kunnen de problemen zich wel in alle ontwikkelingsgebieden voordoen.
Syndroom van Rett
Dit is een zeer zeldzame neurologische aandoening die uitsluitend bij meisjes voorkomt. Tot ongeveer 6 tot 18 maanden na de geboorte is er een normale ontwikkeling te zien. Daarna verliezen deze kinderen plots hun taal- en handfuncties. Er treden stereotiepe handbewegingen op zoals wringen en wassen van de handen. Dit gaat gepaard met sociale en communicatieve stoornissen, die doen denken aan autisme. Sinds enkele jaren is er tevens een genetische oorzaak gevonden van Rett.
Desintegratiestoornis van de kinderleeftijd
Overeenkomstig met het syndroom van Rett laten kinderen met een desintegratiestoornis aanvankelijk een normale ontwikkeling zien. Na twee jaar doen er zich echter plotseling problemen voor; ze verliezen een groot deel van hun tot dan toe verworven vaardigheden, zoals motoriek en communicatie. De problemen doen denken aan die van autisme. Ook deze stoornis is erg zeldzaam.
McDD
De Nederlandse vertaling van McDD is meervoudige complexe ontwikkelingsstoornis, en eigenlijk is het een onderverdeling van PDD-NOS (omdat dit min of meer een restgroep is), het lijkt echter niet op PDD-NOS. Er is nog niet zoveel over bekend en in de DSM (handboek voor diagnostiek) staat hij (nog) niet opgenomen. Bij kinderen met McDD gaat er iets mis in de informatieverwerking in de hersenen, in combinatie met prikkels uit de omgeving. Het gevolg daarvan is dat fantasie en werkelijkheid door elkaar lopen. Ze zien het verschil niet meer tussen realiteit en fantasie en dat leidt logischerwijs tot problemen, zoals angst en paniekaanvallen. Deze stoornis doet enerzijds denken aan autisme, anderzijds heeft het kenmerken van angststoornissen en zelfs schizofrenie.