Paniekstoornis met/zonder agorafobie
Zoals hierboven al is uitgelegd kan er soms sprake zijn van angst, zonder dat daar een directe aanleiding voor is. De angst is dan niet langer functioneel. Bij een paniekaanval is dat ook het geval. Op een vaak onverwachts moment komt er een hevige angst opzetten, waardoor je in paniek kan raken. De sensaties die je voelt zijn vreemd, gezien de doodgewone situatie waar je je op dat moment in bevindt. Hartkloppingen, hyperventilatie, verhoogde hartslag, transpireren en trillen zijn daar voorbeelden van. Je kunt het gevoel hebben dat er iets niet goed gaat in je lichaam, dat je misschien wel gek wordt of een hartaanval krijgt. Door deze gedachtes neemt de angst alleen maar toe, waardoor je in een vicieuze cirkel terecht kan komen.
De situaties waarin deze paniekaanvallen zich voordoen kunnen variëren, maar het zijn vaak wel dezelfde soort situaties. Veelal zijn dat plaatsen waaruit ontsnappen moeilijk is, zoals een druk café, een lift, het openbaar vervoer of een winkelcentrum.
Je spreekt van een paniekaanval als deze aanval zich voordoet in bepaalde situaties, zeer plotseling op komt zetten en binnen 10 minuten een piek bereikt. Er moet sprake zijn van minstens vier van de onderstaande symptomen:
- Hartkloppingen
- Gevoel van ademnood of verstikking
- Hevig transpireren
- Duizeligheid
- Trillen/beven
- Misselijkheid
- Buikpijn
- Futloosheid
- Depersonalisatie (geen contact meer met zichzelf)/ onwezenlijk gevoel
- Tintelingen in armen en voeten, verdoofd gevoel
- De angst voor een hartaanval of angst om te stikken
- Angst om te sterven
- Angst om de controle te verliezen of gek te worden
Er zijn veel mensen die wel eens een paniekaanval hebben. In sommige gevallen kan het echter zijn dat de paniekaanvallen je leven gaan beheersen; je maakt je veel zorgen over het krijgen van een nieuwe paniekaanval en je maakt je zorgen over wat er zou kunnen gebeuren als je weer een paniekaanval zou krijgen. In dat geval is er sprake van een paniekstoornis.
Hoe een paniekstoornis precies ontstaat, is onbekend. Wel is bekend dat het meestal begint op een leeftijd tussen de 25 en 35 en dat vrouwen er meer last van hebben dan mannen.